* Εκθεση-βόμβα του ΙΓΜΕ: Καρκινογόνες ουσίες στον υδροφόρο ορίζοντα
Ψευδάργυρο, αρσενικό, μόλυβδο, νικέλιο, νιτρικά και άλλες επικίνδυνες ουσίες ανίχνευσαν οι ερευνητές
Ακατάλληλα για ύδρευση και άρδευση τα ύδατα σε Μαραθώνα, Μεσόγεια, Νέα Μάκρη, Σχινιά, Λαύριο, Φαληρικό όρμο και Θριάσιο
ΜΑΧΗ ΤΡΑΤΣΑ
Οι βιομηχανικές και οι γεωργικές δραστηριότητες δηλητηριάζουν τα υπόγεια ύδατα με αποτέλεσμα τα νερά σε πολλές περιοχές της Αττικής να είναι ακατάλληλα ακόμη και για άρδευση
Το εξασθενές χρώμιο που «ξερνούν» τα ποτάμια και τα δίκτυα ύδρευσης στην Ανατολική Αττική και στη Βοιωτία, βάφοντας κόκκινο το νερό, δεν είναι ο μόνος θανατηφόρος κίνδυνος που απειλεί τους κατοίκους της περιοχής. Ψευδάργυρος, αρσενικό, μόλυβδος, νικέλιο, νιτρικά και άλλα επικίνδυνα τοξικά στοιχεία – τα οποία στην πλειονότητά τους ενοχοποιούνται για την εμφάνιση σοβαρών ασθενειών, ακόμη και για καρκινογενέσεις – ανίχνευσαν στα νερά όχι μόνον αυτών των περιοχών, αλλά και πολλών άλλων της Αττικής, οι ερευνητές του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ). Οι ανεξέλεγκτες βιομηχανικές και γεωργικές δραστηριότητες «εμπλουτίζουν» τα υπόγεια ύδατα με επιβλαβείς για τη δημόσια υγεία ουσίες και δημιουργούν ένα «εκρηκτικό κοκτέιλ», ακατάλληλο για κάθε χρήση. Τα νερά στον Μαραθώνα, στα Μεσόγεια, στη Νέα Μάκρη, στον Σχινιά, στο Λαύριο, στον Φαληρικό όρμο και στο Θριάσιο δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ύδρευση, αλλά ούτε για άρδευση καλλιεργειών ή οιαδήποτε άλλη εφαρμογή.
* «Βρώμικες» γεωτρήσεις
Εν τούτοις, με το νερό των «βρώμικων» γεωτρήσεων πολλοί, είτε εν αγνοία τους είτε όχι, ποτίζουν τα χωράφια τους ή παράγουν τρόφιμα σε βιοτεχνίες και βιομηχανίες. Ετσι, σύμφωνα με τους ειδικούς, οι τοξικές ουσίες καταλήγουν μέσω της τροφικής αλυσίδας στο πιάτο και στο ποτήρι μας. «Το Βήμα» σήμερα αποκαλύπτει τα «κόκκινα» σημεία της ρύπανσης στην Αττική καθώς και τους χάρτες που δείχνουν τα ακριβή σημεία στα Μεσόγεια όπου εντοπίστηκαν ολικό και εξασθενές χρώμιο, ψευδάργυρος, νιτρικά ιόντα, αρσενικό και ιόντα χλωρίου – σε ορισμένα από αυτά οι συγκεντρώσεις βρέθηκαν υπερδεκαπλάσιες του ανωτάτου ορίου ποσιμότητας. Η αποτύπωση των συγκεντρώσεων των επιβλαβών τοξικών στους επιστημονικούς χάρτες δεν προκαλεί απλώς ανησυχία, επιβεβαιώνει έναν από τους χειρότερους εφιάλτες…
Η ποιότητα των υδάτων στην ευρύτερη περιοχή των Μεσογείων είναι ικανοποιητική μόνο στην περιοχή του νέου αερολιμένα. Η υδρολογική λεκάνη που ξεκινά από τα Καλύβια και αναπτύσσεται περιφερειακά προς τις περιοχές του Μαρκόπουλου, του Κορωπίου, της Παιανίας, του Γέρακα, της Παλλήνης και των Σπάτων είναι έντονα υποβαθμισμένη με συγκεντρώσεις νιτρικών που ξεπερνούν δέκα φορές τα όρια ποσιμότητας, όπως αποκαλύπτουν τα στοιχεία του ερευνητικού προγράμματος του ΙΓΜΕ για τα υπόγεια ύδατα. Στην ευρύτερη περιοχή του Κορωπίου οι ερευνητές του ΙΓΜΕ, με ανώτατο επιτρεπτό όριο για τα νιτρικά τα 50 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο), μέτρησαν ως και 500 ppm! «Με βάση τις πρώτες τιμές που έχουν διαπιστωθεί, άλλες σε φρεάτια και άλλες σε γεωτρήσεις, το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι ο φρεατικός ορίζοντας σχεδόν σε όλη την Αττική έχει μολυνθεί σε τέτοιο σημείο που απαγορεύεται για κάθε χρήση, διότι έχει μολυνθεί άμεσα από τα επιφανειακά νερά που μεταφέρουν λύματα και απόβλητα» σημειώνει σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της μελέτης ο ερευνητής του ΙΓΜΕ κ. Χ. Σμυρνιώτης.
Τιμές νιτρικών πάνω από το όριο (ξεπερνούν τα 100 ppm) εντόπισαν σε μια ζώνη πλάτους δύο χιλιομέτρων από την ακτή στη Νέα Μάκρη, στην έξοδο της κοιλάδας της Οινόης, καθώς και στην ελώδη περιοχή του Σχινιά. Οι αυξημένες συγκεντρώσεις νιτρικών ιόντων αποδίδονται σε γεωργικές ή παλαιότερες αγροκτηνοτροφικές δραστηριότητες αλλά και στην ελεύθερη και ανεξέλεγκτη διάθεση των αστικών λυμάτων των γύρω δήμων. Τα νιτρικά (ουσίες που ενοχοποιούνται και για καρκινογόνο δράση) περιέχονται στα αζωτούχα λιπάσματα, διαλύονται εύκολα στο νερό και διεισδύουν στα φυτά (από τις ρίζες), για να καταλήξουν τελικά μέσω της τροφικής αλυσίδας στον ανθρώπινο οργανισμό. Η παρουσία νιτρικών σε υψηλές συγκεντρώσεις στο πόσιμο νερό παρεμποδίζει τη μεταφορά οξυγόνου στο αίμα, ιδίως στα βρέφη (μεθαιμοσφαιριναιμία ή κυάνωση των βρεφών). Η επεξεργασία ενός τέτοιου νερού για την απομάκρυνση των νιτρικών είναι ιδιαίτερα δαπανηρή και πολύπλοκη.
Η υπεράντληση των υδάτων σε περιοχές που υφίστανται εδώ και δεκαετίες έντονη γεωργική εκμετάλλευση (Μαραθώνας, Νέα Μάκρη και Μεσόγεια) έχει υποβαθμίσει την ποιότητά των νερών που βρίσκονται σε πηγάδια ή ρηχές γεωτρήσεις και έχει συνακόλουθα διαταράξει τη λεπτή ισορροπία γλυκού – αλμυρού νερού εξαιτίας της διείσδυσης του θαλάσσιου μετώπου. Ιδιαίτερα δραματικές διαστάσεις προσλαμβάνει η υφαλμύρωση και σε γεωτρήσεις που εκμεταλλεύονται βαθύτερους υδροφόρους ορίζοντες (π.χ. καρστικούς), όπως στην Παλαιά Φώκαια, στο Λαύριο, στον Σχινιά, στον Φαληρικό όρμο. Την ενεργό υφαλμύρωση καταδεικνύουν τα ιόντα χλωρίου (με όριο τα 250 ppm) που κυμαίνονται μεταξύ 200 και 1.000 ppm. Στις πολύ βεβαρημένες περιοχές της Νέας Μάκρης και του Σχινιά μπορεί να φθάσουν και στις 5.000 ppm.